1 Ocak 2025 itibariyle İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) hizmetlerinin tüm işyerleri ve kamu kurumlarına zorunlu olması ile birlikte işyeri tehlike sınıflarını öğrenmek önemli hale geldi. Tehlike sınıflarına göre İSG kapsamında bazı yapılması gerekenler farklılık göstermektedir. Örneğin risk değerlendirme ve acil durum planlarının geçerlilik süreleri veya çalışanların İSG eğitimleri yenileme süreleri tehlike sınıflarına göre değişmektedir. Siz de işyeri tehlike sınıfınızı öğrenmek isterseniz bu yazımızı okuyabilirsiniz. Keyifli okumalar dileriz.
İçindekiler
Az Tehlikeli ve 50’den az çalışanı olan iş yeri ne demek?
İşyerleri faaliyet alanlarına göre yapılan işin tehlike seviyesi dikkate alınarak az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olarak sınıflandırılır. Örneğin marketler, restoranlar, kafeler, giyim mağazaları, eczaneler, pastaneler ve büro faaliyetleri gibi alanlarda faaliyet gösteren işyerleri az tehlikeli sınıfta yer alır. Kuaförler, oto tamirhaneleri, marangozhaneler, kasaplar, nalburlar, veteriner klinikleri gibi alanlarda faaliyet gösteren işyerleri tehlikeli sınıfta yer alır. İnşaat işleri, hastaneler, akaryakıt istasyonları, maden işleri, kuru temizlemeciler, oto boya atölyeleri ve tersaneler gibi alanlarda faaliyet gösteren işyerleri çok tehlikeli sınıfta yer alır.
Sizin de işyeriniz yukarıda örnek verdiğimiz tehlike seviyesi görece düşük ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinden biriyse ve SGK’da kayıtlı çalışan sayınız 50’den az ise sizin de işyeriniz az tehlikeli ve 50’den az çalışanı olan bir işyeridir. Eğer işyerinizin tehlike sınıfından emin olamıyorsanız işyeri SGK numarasını kullanarak NACE kodlarına göre İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği ile öğrenebilirsiniz. Yazının devamında nasıl yapacağınız detaylı olarak anlatılmıştır.
SGK Numarası Nedir ve Nasıl Öğrenilir?
Her işyerinin bir 26 haneli Sosyal Sigortalar Kurumu (SGK) tarafından verilen ve her işyeri için farklı bir numarası vardır. Bu numara SGK’da dosya açılırken SGK tarafından verilir, işyeri ile ilgili temel nitelikler değiştiğinde değiştirilebilir. SGK Numarası işyerini tanımlar ve bulunduğu sektörü, ili, ilçeyi ve asıl/alt işveren olduğunu bu SGK numarasından anlayabilirsiniz.
Örneğin 2.8210.01.01.1237653.006.22.14.000 SGK numarasını ele alalım.
En baştaki 2 rakamı işyerinin özel sektörde ve devamlı faaliyet gösterdiğini ifade eder. Bu rakam 1 olduğunda resmi daireleri, 3 olduğunda kamu kurumlarını ve 4 olduğunda ise özel sektörde ve geçici olarak faaliyet gösteren işyerlerini ifade eder.
8210 Nace kodunda daha detaylı açıklanacak işyeri faaliyet kodunu, 01 01 kodları eski ve yeni şube kodlarını ifade etmektedir. 1237653 işyerinin SGK dosya numarasıdır. Her işyeri için farklılık göstermektedir. 006 işyerinin Ankara’da yerleşik olduğunu ifade eder ve işyeri plaka numarasına göre belirlenir, 034 İstanbul gibi. 22 işyerinin Gölbaşı SGK müdürlüğüne bağlı olduğunu göstermektedir. 14 kontrol numarası olarak geçerken, 000 ise şirketin alt taşeron değil asıl yüklenici olduğunu gösterir. 001 veya 005 gibi kodlar işyerinin kaç numaralı taşeron olduğunu gösterir.
İşyerinize ait SGK Kodunu muhasebecinize sorarak veya SGK tahakkuğunuzdaki Sicil No. kısmından öğrenebilirsiniz.
NACE Kodu Nedir ve Nasıl Öğrenilir?
Nace kodu, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından geliştirilen işyerlerinin faaliyet alanını gösteren 6 haneli bir koddur. Tüm Avrupada olduğu gibi ülkemizde de kullanılmaktadır. İşyeri faaliyet alanları belirlenirken standart oluşması için NACE kodları kullanılır. Örneğin 56.11.08 Pastanecilik faaliyetlerini ifade ederken, 41.00.01 İkamet amaçlı binaların inşaatı faaliyetlerini ifade eder.
56.11.08 Nace kodunu inceleyelim. 56 Bölüm bilgisini yani, Yiyecek ve İçecek Hizmeti faaliyetlerini, 56.11 Grup ve Sınıf bilgisini yani, Lokantaların faaliyetlerini, 56.11.08 Sınıf bilgisini yani, Pastanelerin faaliyeti ifade etmektedir.
İşyerinizin Nace kodunu öğrenmek istediğimizde yazımızın üst kısmında bahsettiğimiz SGK numarasını kullanacağız. 26 haneli SGK numarasının 2. hanesindeki rakam ile başlayıp 7. hanesindeki numara ile biten 6 haneli sayı Nace kodu. Örnekte yer alan örnek SGK numarası 2.8210.01.01.1237653.006.22.14.000 ele alındığında Nace kodunun 82.10.01 olduğu anlaşılacaktır. Aşağıda örnek SGK numaraları, nace kodları ve faaliyet alanları verilmiştir.
Nace Kodu | Faaliyet Alanı |
47.11.01 | Bakkal ve marketlerde yapılan perakende ticaret |
56.11.01 | Genel lokanta ve restoranların (içkili ve içkisiz) faaliyetleri |
47.71.04 | Diğer dış giyim perakende satışı; elbise, ceket, pantolon |
69.10.03 | Hukuk danışmanlığı ve temsil faaliyetleri; avukatlık faaliyetleri |
95.31.01 | Motorlu kara taşıtlarının genel onarım ve bakımı faaliyetleri |
47.52.01 | Çimento, alçı, harç, kireç, tuğla, kiremit, briket, taş, kum, çakıl vb. inşaat malzemeleri perakende ticareti |
41.00.01 | İkamet amaçlı binaların inşaatı |
86.10.12 | Özel sağlık kurumları tarafından verilen insan sağlığına yönelik özel ihtisas gerektiren yataklı hastane hizmetleri |
İşyerim Az tehlikeli mi? İşyerimin Tehlike Sınıfını Nasıl Öğrenebilirim?
01.12.2013 tarihinde ÇSGB tarafından Tehlike sınıfları tebliği yayınlanmıştır. Bu tebliğde işyerlerinin NACE kodlarına göre tehlike sınıfları belirlenmiştir. Örneğin 471101 Bakkal ve marketlerde yapılan perakende ticaret, 561101 Genel lokanta ve restoranların (içkili ve içkisiz) faaliyetleri, 477104 Diğer dış giyim perakende satışı; elbise, ceket, pantolon, 691003 Hukuk danışmanlığı ve temsil faaliyetleri; avukatlık faaliyetleri az tehlikeli sınıfta yer almaktadır.
Tehlikeli sınıfta yer alan faaliyet alanlarından bazılarına 953101 Motorlu kara taşıtlarının genel onarım ve bakımı faaliyetleri ve 475201 Çimento, alçı, harç, kireç, tuğla, kiremit, briket, taş, kum, çakıl vb. inşaat malzemeleri perakende ticareti örnek olarak verilebilir. Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerine ise 410001 İkamet amaçlı binaların inşaatı ve 861012 Özel sağlık kurumları tarafından verilen insan sağlığına yönelik özel ihtisas gerektiren yataklı hastane hizmetleri örnek verilebilir.Aşağıda örnek SGK numaraları, Nace kodları, faaliyet alanları ve tehlike sınıfları verilmiştir.
Nace Kodu | Faaliyet Alanı | Tehlike Sınıfı |
47.11.01 | Bakkal ve marketlerde yapılan perakende ticaret | Az Tehlikeli |
56.11.01 | Genel lokanta ve restoranların (içkili ve içkisiz) faaliyetleri | Az Tehlikeli |
47.71.04 | Diğer dış giyim perakende satışı; elbise, ceket, pantolon | Az Tehlikeli |
69.10.03 | Hukuk danışmanlığı ve temsil faaliyetleri; avukatlık faaliyetleri | Az Tehlikeli |
95.31.01 | Motorlu kara taşıtlarının genel onarım ve bakımı faaliyetleri
| Tehlikeli |
47.52.01 | Çimento, alçı, harç, kireç, tuğla, kiremit, briket, taş, kum, çakıl vb. inşaat malzemeleri perakende ticareti | Tehlikeli |
41.00.01 | İkamet amaçlı binaların inşaatı | Çok Tehlikeli |
86.10.12 | Özel sağlık kurumları tarafından verilen insan sağlığına yönelik özel ihtisas gerektiren yataklı hastane hizmetleri | Çok Tehlikeli |
İşyeri Tehlike sınıfına göre risk değerlendirme raporu ve acil durum planı geçerlilik süreleri ve çalışanların İSG eğitimlerinin yenileme süreleri değişmektedir. Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde risk değerlendirme ve acil durum planı geçerlilik süreleri sırası ile 6 yıl, 4 yıl ve 2 yıl şeklindedir. Benzer şekilde Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışanlara verilecek İSG eğitimleri sırası ile 3 yılda bir 8 saat, 2 yılda bir 12 saat ve yılda bir 16 saat şeklinde verilir.
Siz de işyeri SGK sicil numaranızdan NACE kodunuzu öğrenip İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği ile işyerinizin tehlike sınıfını öğrenebilirsiniz.